गाउँको दुरदराजदेखि काठमाडौंको सिंहदरबारसम्म

रुस र युक्रेनबीच जारी युद्धमा सारा विश्वको नजर छ । तीन गुणा बढी जनसङ्ख्या भएको र आणविक शक्ति सम्पन्न विश्व शक्ति रुसले युक्रेनमाथि आक्रमण जारी राखेको छ । युक्रेनी सीमामा प्रवेश गरेको रुसी सेनाले लगातार हवाई हमला, मिसाइल आक्रमण र ट्याङ्कका साथै अत्याधुनिक हतियार प्रयोग गरेर युक्रेनी सहरहरूमा विनाश मच्चाइ रहेको छ ।

हालसम्म रुसले आक्रमण गर्दा ठूलो मात्रामा युक्रेनी सेना र वायुसेनाको स्थानलाई निशाना बनाएको छ र रुसी सेनाहरू चेर्नोबिल जस्ता सहरहरू जित्दै राजधानी कीभतर्फ तीव्र गतिमा अघि बढिरहेका छन् । त्यसपछि विश्वभरका प्रतिरक्षा विशेषज्ञहरूले केही घण्टामै रुसी सेनाले राजधानी कीभ कब्जा गर्ने तयारीमा छन् । 

रुसी राष्ट्रपति पुटिनले पनि युक्रेनलाई निशस्त्रीकरण गर्ने र बाँच्नको लागि चाहने सेनाले आफ्नो हतियार छोडेर घर फर्कनुपर्ने बताएका छन् । तर यतिका दिनको लडाइँपछि अहिले रुसको सपना पूरा हुन नसकेको अवस्था देखिन थालेको छ । पछि गएर रुसले युद्ध जितेपनि अहिले युक्रेनी सेनाले युक्रेनका सबै प्रमुख सहरमा रुसी सेनासँग एकअर्काको युद्ध लडिरहेको छन्।

रुसी सेनामा ठूलो क्षति पुगेको खबर छ । धेरै शहरहरू युक्रेनी सेनाले फिर्ता लिएका छन् र अब रूस बेलारुसमा वार्ताको टेबलमा आउनु पर्छ। आखिर, यतिका दिनको युद्धमा युक्रेनले कसरी यु-टर्न बनायो? यस्तो अवस्थामा युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीको विश्वभर प्रशंसा भइरहेको छ । एक-अर्काको युद्ध र मनोवैज्ञानिक युद्ध रणनीतिको साथ, जेलेन्स्कीले परिस्थितिहरू सिर्जना गरेका छन् जसमा पुटिन आक्रमणबाट फसेको देखिन्छ।

–गोरिल्ला युद्ध रणनीति

रुस ठूलो सेना र ठूला हतियारसहित युक्रेनमा प्रवेश गरेको र शहरहरूमा लगातार बमबारीका तस्बिरहरू पनि आइरहेका छन् तर युक्रेनले रुससँग लड्न छापामार युद्धको रणनीति अपनाएर सबैलाई चकित बनाएको छ । राजधानी कीभलगायत सबै सहरमा रुसी सेनासँगको युद्धका लागि सेना र सर्वसाधारणलाई स्वचालित राइफल दिइँदै आएको छ । तालिमपछि सहरको सिमानामा सिपाहीसँग सिमामा तैनाथ भइरहेका छन् । अर्कोतर्फ रुसी हमलाले निम्त्याएको विनाशका तस्बिर देखिएपछि विश्वभर नै रुसी आक्रमणको आलोचना भइरहेको छ ।

आक्रमणकारी रुससँग लड्न युक्रेनमा देशभक्तिको लहर सुरु भएको छ । राष्ट्रपति जेलेन्स्की स्वयं सेनाको वर्दीमा हतियार लिएर मैदान प्रवेश गरेका छन् । युक्रेनका उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री, मन्त्रीहरू, सांसदहरू, सहरका मेयरहरू, युक्रेनका सेलिब्रेटीहरू, मोडलहरू, खेलाडीहरू सबै हतियार लिएर रुसी सेनासँग लड्न आएका छन्। आक्रमणकारीविरुद्ध युद्धको यस्तो रणनीति र चित्र विश्वले विरलै देखेको छ । युक्रेनीहरूको यो जोश र देशभक्तिलाई सारा विश्वले सलाम गरिरहेको छन्। अफगानिस्तानमा गत वर्ष तालिबान हमलाबाट भाग्ने राष्ट्रपति असरफ घानीको निर्णयले तालिबानले राजधानी काबुल कब्जा गर्ने बाटो तुरुन्तै सफा गर्यो, तर जेलेन्स्कीले साहस देखाए ।

त्यस्तै, अहिले युक्रेनमा भएको आक्रमणलाई लिएर पुटिनको लगातार आलोचना भइरहेको छ । विश्वका अन्य भाग बाहेक रुसका धेरै सहरमा पुटिनविरुद्ध प्रदर्शन भइरहेको छ ।

–रूसी सेनाहरूलाई तिनीहरूको गढमा फसे

युक्रेनलाई घेरा हाल्न रुसले तीन तर्फबाट आक्रमण गरेको थियो । रुसी सीमासँगै डोनबास्क क्षेत्रबाट पनि रुसी सेना प्रवेश गरेको थियो भने रुसको सहयोगी बेलारुसबाट पनि रुसी सेनाले युक्रेनमा आक्रमण गरेको थियो । सुरुमा रुसी सेनाले सुमी र चेर्नोबिल जस्ता सहरहरूमा पनि आफ्नो प्रभुत्व जमाउन थालेको थियो तर युक्रेनले बलियो गढ मानिने खार्किभ, कीभ जस्ता सहरहरूमा कडा ब्यारिकेड लगाएर आफ्नो रोजाइको युद्धभूमि तयार पारेको थियो । यहाँ आर्मी–एयरफोर्सलाई ब्यारिकेड गरिएको थियो ।

यी क्षेत्रहरूबारे रुसी सैनिकहरू अनभिज्ञ हुँदाहुँदै पनि युक्रेनी सेनालाई सम्पूर्ण क्षेत्र थाहा छ र त्यही भएर यहाँ लगातार रुसी ट्याङ्क र लडाकू विमानहरू ध्वस्त भइरहेका छन् । यस बाहेक युक्रेनले आफ्नो हवाई रक्षाका साथ यी क्षेत्रमा प्रवेश गर्ने रुसी मिसाइल र लडाकु विमानलाई खसाल्न सफल भएको छ । पछि युद्धको परिस्थिति जस्तोसुकै होस्, तर अहिलेको लागि युक्रेनले रुसको दाँत खटाइरहेको देखिन्छ।

–पश्चिमी देशहरूबाट हतियारको निरन्तर आपूर्ति

अमेरिकालगायत नाटो राष्ट्रहरूले युक्रेनलाई सहयोग गर्न सेना पठाउन अस्वीकार गरेका हुन सक्छन् तर युक्रेनका राष्ट्रपति जेलेन्स्की आफै युद्धको मैदानमा उत्रिएर पनि विश्वभरका नेताहरूसँग कुराकानी गरिरहेका छन् । उनको रणनीतिले पनि काम गरिरहेको देखिन्छ । अमेरिकाले युक्रेनलाई ३५० मिलियन डलर सहयोग गर्न सहमत भए पनि धेरै देशले तीव्र गतिमा हतियार आपूर्ति गरिरहेका छन् । यसले युक्रेनलाई रुसलाई टक्कर दिन निकै मद्दत गरिरहेको छ ।

-युक्रेनलाई सहयोग गर्न धेरै देश अगाडि आएका छन्।

जर्मनीले युक्रेनलाई एक हजार ट्याङ्क विरोधी हतियार र ५०० स्टिङ्गर मिसाइल पठाउने भएको छ । बेल्जियमले युक्रेनलाई मेसिन गन पठाउँदैछ। चेक रिपब्लिकले युक्रेनलाई ८.५ मिलियन डलरको हतियार र गोलाबारुद पठाउने घोषणा गरेको छ । यसमा मेसिन गन, असल्ट राइफल र अन्य हल्का हतियारहरू समावेश छन्। फ्रान्सले युक्रेनलाई ३० करोड युरो र सैन्य उपकरण दिने वाचा गरेको छ । भने नेदरल्यान्ड्सले युक्रेनलाई २०० वटा एन्टि-एयरक्राफ्ट मिसाइल पठाउने छ । छिमेकी पोल्याण्डले पनि युक्रेनलाई हतियार उपलब्ध गराउने वाचा गरेको छ । विश्वमा करिब २८ देशले युक्रेनलाई आक्रमणको सामना गर्न तत्काल सहयोग गर्ने घोषणा गरेका छन्।

-वार्ताको प्रस्ताव अस्वीकार गर्दै

रूसको सम्पूर्ण संसार आक्रमणको आलोचना गर्दै  युद्धपछि रुस बेलारुसमा वार्ताको टेबुलमा आउन राजी भयो। युक्रेनले आफ्नो सिमानामा रुसी सेनालाई आक्रमण गर्न अनुमति दिएको कुनै पनि देशको भूमिमा वार्ता नगर्ने भन्दै बेलारुसमा भएको पहिलो वार्ता अस्वीकार गरेको थियो । युक्रेन त्यसपछि प्रयास असफल भएको देखेर बेलारुसका राष्ट्रपतिले युक्रेनसँग वार्ता गरेर आफ्नो नियत स्पष्ट पार्नु परेको थियो ।  त्यसपछि युक्रेन वार्ताको दिशामा अघि बढ्न तयार थियो। बेलारुसको गोमेलमा वार्ताको मञ्च तय भइसकेको छ र अब यो युद्ध रोक्न कत्तिको सफल हुन्छ त्यो भने हेर्न बाँकी छ ।